80. rocznica Operacji karpacko-dukielskiej w deszczu
4 października br. odbyły się na cmentarzu wojennym w Dukli uroczystości 80.rocznicy, jednej z najkrwawszych górskich bitew II wojny światowej, zwanej operacją dukielsko - preszowską bądź powszechnie bitwą o Przełęcz Dukielską.
Uroczystość rozpoczęła się od hymnów państwowych Czech, Słowacji i Polski. Wśród przybyłych gości, których powitała burmistrz Dukli Krystyna Andruch, byli przedstawiciele z Ambasady Republiki Czeskiej z Attaché Obrony płk Radimem Filipovskim na czele, Ambasady Słowackiej Attaché ds. Obrony gen. dyw. Miroslavem Korbą, władz państwowych z Polski, władz samorządowych Polski, Słowacji i Czech, wojska polskiego, policji, staży granicznej, straży pożarnej, przedstawiciele Związku Kombatantów RP, Słowackiego Związku Antyfaszystowskich Bojowników, delegacja z Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie, Barbara i Frantisek Geisler - syna podporucznika Frantiska Jozefa Geislera, który zginął na terenie Gminy Zarszyn, uczniowie z oddziałów mundurowych szkół z powiatu krośnieńskiego, a także o Fabian Wikiera gwardian dukielskiego klasztoru OO. Bernardynów. Gwardian odmówił modlitwę za poległych podczas walk w 1944 roku i spoczywają na Cmentarzu Wojennym. Gos zabierali: Wicestarosta krośnieński Andrzej Guzik, który powiedział:
W imieniu samorządu powiatu krośnieńskiego i w imieniu Gminy Dukla, Pani Burmistrz, chciałem Wam serdecznie podziękować za Waszą obecność. Wasza obecność w tym miejscu w 80. rocznicę wydarzeń, które były udziałem Armii Radzieckiej, Korpusu Czechosłowackiego i innych żołnierzy, to potwierdzenie, jak ważne jest utrzymywanie pamięci o poświęceniu i krwi przelanej na tej ziemi - powiedział Andrzej Guzik, zwracając uwagę na istotną rolę pamięci historycznej w kształtowaniu współczesnego społeczeństwa.
Głos zabrali również: Jerzy Borcz – przewodniczący Sejmiku Województwa Podkarpackiego i Viliam Longauer – przewodniczący Słowackiego Związku Antyfaszystowskich Bojowników.
Podczas uroczystości odbyło się wręczenie medali Milana Rastislava Štefánika III stopnia przez Słowacki Związek Bojowników Antyfaszystowskich oraz Ministerstwo Obrony Republiki Słowackiej. Medale zostały przyznane byłym burmistrzom Dukli - Markowi Górakowi i Andrzejowi Bytnarowi m.in. za "ich wieloletnią współpracę w organizowaniu obchodów bitwy karpacko-dukielskiej”
Po Apelu Pamięci i salwie honorowej w wykonaniu żołnierzy WOT z Przemyśla, złożone zostały wieńce przez delegacje władz państwowych, samorządowych, służb mundurowych, kombatanckich oraz szkół i młodzieży pod pomnikiem Żołnierza. W imieniu gminy Dukla wieniec złożyli: burmistrz Dukli Krystyna Andruch, przewodniczący Rady Miejskiej w Dukli Paweł Kuffner, zastępca Burmistrza Dukli Bohdan Gocz, zastępca przewodniczącego Rady Miejskiej w Dukli Ewa Przystasz.
Po uroczystości na cmentarzu uczestnicy udali się się do Muzeum Historycznego - Pałac w Dukli, gdzie odbyła się okolicznościowa wystawa zdjęć archiwalnych poświęcona operacji karpacko-dukielskiej. W ramach obchodów odbył się również wykład prof. Andrzeja Olejko pt. Powietrznym mostem z Podkarpacia na powstańczą Słowację.
Uroczystości odbywają się co roku, na początku października w Dukli, Nowosielcach i Zarszynie, a po stronie słowackiej przy pomniku nieopodal granicy i w centrum Svidnika. Ze względu na okrągłą rocznicę miały w tym roku szczególnie uroczysty charakter.
Krystyna Boczar-Różewicz
